Bugüne kadar yapılan bazı araştırmalarda; uykuda aşırı hareket, gün boyunca fiziksel durgunluk, konsantrasyon bozukluğu, hafıza durgunluğu nedenlerinin, uykuda düzensizlik ve üst solunum yollarının kısmi tıkanıklığına bağlı olduğu bulunmuştur

 

Ancak burada bizi asıl ilgilendiren ve genel anlamda vücuda zararlı olan; apnedir. Apne, Yunanca bir kelime olup, tam karşılığı; nefes alma isteğidir. Uyku apne sendromu, 7 saatlik uyku süresinde 30 veya daha fazla apne sayısının olmasıdır. Bu da saatte ortalama 5 apne indeksi demektir.

 

Sonuç olarak horlayan bir çocuk, saatte en az 5 kere apne geçirirse, bu çocukta uyku apne sendromu var denilebilir. Bu sendromun da saatte 5-20 apne; hafif dereceli, saatte 20-40 apne; orta dereceli, saatte 40’dan fazla; ciddi apne anlamında olmak üzere dereceleri vardır.

 

Bizi ilgilendiren ve en sık görülen apne tipi tıkayıcı apnedir. Bu da iki şekilde kendini gösterir. Biri üst solunum yolu direnç sendromu ki burada hastalar belirgin kısmi üst solunum yolu tıkanıklığı gösterirler. Ancak, burada tamamen tıkanıklık söz konusu değildir. Oksijen doygunluğu normal seviyededir (% 95) ve kişi tıkanıklığı yenmek için solunum çabası içindedir. Göğüste karında birbirine uyumsuz hareketler oluşur ve uykuda minik sıçramalar görülür. Bu kişiler, uzamış solunum çabasından dolayı kalp ve damar sıkıntılarına girerler, gündüz devamlı uyuma ve halsizlik semptomları gösterirler.

 

Diğeri ise, daha ileri evrede görülen, gece solunum ve oksijen azalmasıdır.  Hastalarda uyku sırasındaki apnede akciğerlere hava geçmez ve kişinin o anda solunumda belirgin azalma oluşur ve kanda oksijen doygunluğu önemli ölçüde düşer. İlaveten vücuttaki damar büzücü sistem harekete geçer ve çevre damarlarda daralma ve gecici akciğer ve kalp hipertansiyonu oluşur. Uykuda ani çocuk ölümleri arasında, uyku apnesinin bu tipi bulunmaktadır.

Apne esnasında oluşan bu iki olayın ardından, üst solunumun yollardaki tıkanıklığı yenmek için yüksek göğüs içi negatif basınç oluşur. Uykudan uyanma sayesinde, apne dönemlerinin sonlaması sağlanır. Bu uyanma sonunda oksijen azalması durur ve normal solunuma geçilir. Hasta genellikle bu uyanmaların farkında değildir. Ancak, bozulmuş uyku düzenine bağlı olarak, gündüz uykusuzluk ve ara ara sızmalar şeklinde kendini gösterir.

 

Normalde kişi uyanık iken, solunum istemli sinir sisteminin kontrolü altındadır. Ancak, uyurken istem dışı sistemin kontrolü altına geçer. Uykuda kişiler her 1 saatte, 1 ila 4 adet arasında değişen hızlı göz hareketi ve hızlı göz hareketi olmayan dönemlerine geçerler. Hızlı göz hareketi olmayan dönemde uyku daha derindir ve solunum daha düzenlidir. Hızlı göz hareketi döneminde ise, uyku daha yüzeyseldir ve üst solunum yollarının adale gerginliklerinde azalma ve bazı bölgelerde daralma oluşur. Buna bağlı olarak da, solunum iyice düzensiz olur ve oksijen doygunluğunda düşme, karbondioksitte de artma oluşur. Apne de işte bu dönemde oluşur.

 

Tedavide kbb muayenesi önemlidir.

 

Bütün bu belirtilerin görülmesi halinde, Endoskopik sistem ile tam bir kulak burun boğaz muayenesi yapılır. Gerekli görülmesi halinde, radyografiler çekilir ve 7 saatteki apne sayısını ölçen uyku laboratuvarına gönderilir.

 

Geniz eti ve bademciklerde üst solunum yollarında darlığa neden olacak aşırı büyüme mevcut ise bu dokuların alınması gerekir.Şişman çocuklarda açlık, kan şekeri gibi sistemik incelemelerin yapılması ve diyet tedavisi, tedaviler arasındadır.

 

Büyüklerde uyguladığımız horlama ameliyatlarını ise, çocuklarda önermiyoruz. Çocuklarda öncelikle, gelişimin tamamlanmasını ve çene yapısının tam gelişmesini beklemek gerekmektedir.